Carski rez vs. prirodni porađaj

Kada je trudnoća došla do kraja, postoji samo jedan cilj - “izbacite” bebu napolje. Ponekad izbor može biti ličan, a ponekad je način porođaja rezultat medicinske potrebe. Saznajte važne činjenice o prirodnom porođaju i o carskom rezu i kada se preporučuje jedan, a kada drugi način porođaja. 

Dugo očekivani porođaj se bliži. Strepnja, ushićenje, radost… Mnoge emocije su pomješane. Pitate se kako će izgledati vaš porođaj?  

Otkrivamo ključne razlike koje je važno da uzmete u obzir ukoliko vam je izbor između dva načina porođaja dostupan. U ovom tekstu ćemo razmotriti obje opcije porođaja, period oporavka koji svaki od njih zahtjeva, kao i potencijalne rizike i komplikacije. 

Ključne razlike između prirodnog porođaja i carskog reza 

Pod pojmom prirodni porođaj se podrazumjeva vaginalni porođaj, koji može proći sa ili bez medikamenata protiv bolova ili dodatnih medicinskih intervencija (npr. epiziotomija). 

Prema statističkim podacima, prirodni porođaj tipično rezultira kraćim boravkom u porodilištu, manjim brojem infuzija, bržim oporavkom. Mnoge žene tokom prirodnog porođaja nemaju nikakvu medicinsku intervenciju, dok je kod drugih ona neophodna ili je one same zahtevaju. Postoje sljedeće mogućnosti: 

• indukcija porođaja 
• epiziotomija (hirurški rez) - proširenje porođajnog kanala što omogućava da beba izađe bez cijepanja kože  
• prokidanje vodenjaka - ubrzava porođaj 
• forceps ili vakuum - instrumenti koji potpomažu porođaj ukoliko je to neophodno 

Carski rez je druga opcija za porođaj. To je hirurška procedura koja se izvodi kada prirodni porođaj nije moguć. Carski rez može biti planiran ili medicinski zahtjevan od strane doktora.  

Iako nije uobičajen kao prirodni porođaj, carski rez je u nekim situacijama neophodan: 

• Zdravstveno stanje bebe 
• Položaj bebe - karlični 
• Višeplodna trudnoća 
• Problemi sa placentom 
• Porođaj se ne odvija u predviđenom vremenu 
• Beba je velika  
• Infekcije kod majke ili neka druga zdravstvena stanja, npr. visok krvni pritisak ili dijabetes. 

Ukoliko ste već imali ranije carski rez, a trudni ste ponovo, doktor vam može preporučiti prirodni porođaj, ako ste dobar kandidat za njega. Šta to znači? To znači da žene koje imaju povećan rizik za rupturu materice nisu dobri kandidati za prirodni porođaj. Ukoliko je rez na vašoj materici nizak ili visok, a vertikalan, vjerovatno vam doktor neće preporučiti prirodni porođaj. To je zato što ovakvi rezovi povećavaju rizik za rupturu materice. S druge strane, niski poprečni ili bočni rezovi napravljeni na donjem dijelu materice na prethodnom carskom rezu, nose manji rizik. 

Kako izgleda prirodni porođaj, a kako carski rez? 

Prirodni porođaj 

Prirodni porođaj se u najvećem broju slučajeva dešava u bolnici, porodilištu, ali se može obaviti i kod kuće. On se može obaviti uz epidural, analgeziju koja zaustavlja osjećaj bola u donjoj polovini tijela, odnosno porođajne bolove. 

Prirodni porođaj ima tri faze: prvu, drugu i treću. Prva faza se opet dijeli na tri faze - ranu (latentnu), aktivnu i prelaznu (tranzicionu). Pregledom i mjerenjem grlića materice, sestra ili doktor će utvrđivati u kojoj fazi se porođaj odvija. Kada je grlić otvoren 10 cm, prva faza porođaja je gotova. 

To je maksimum i vrijeme je za napinjanje. Druga faza se završava rođenjem bebe, a treća kad se placenta odvoji od zida materice i izađe kroz vaginu. 

Carski rez 

Carski rez se veoma razlikuje od prirodnog porođaja. Generalno, to je hirurška intervencija koja traje oko 45 minuta. Prirodni porođaj traje satima, pa čak i danima u cjelosti po fazama. Tokom hirurškog postupka doktor će načiniti jedan rez na donjem dijelu stomaka i jedan na materici kako bi izvukao bebu. 

Kada se beba rodi, doktor će presjeći pupčanu vrpcu, ukloniti placentu i ušiti rezove. Carski rez se izvodi uz epidural ili u opštoj anesteziji. Ukoliko se carski rez obavlja uz epidural, vi ste sve vrijeme svjesni i možete donekle pratiti porođaj i odmah pozdraviti svoju bebu. Kažemo donekle, jer se u visini struka porodilje postavlja sterilna pregrada koja zaklanja pogled na hiruršku intervenciju.  

Saznajte više o važnim vitaminima, mineralima i drugim hranljivim materijama u trudnoći. 

Oporovak od porođaja 

Period koji traje 6 nedelja nakon porođaja se smatra periodom oporavka. I to sa razlogom. To je vrijeme koje je potrebno tijelu žene da se oporavi od stresa zbog porođaja. 

Dužina i tok oporavka od prirodnog porođaja zavisi od toga da li je sam porođaj uključivao i neku medicinsku proceduru ili eventualnost. Na primjer ukoliko je rađena epiziotomija ili je tokom porođaja došlo do cijepanja međice, zarastanje rane i oporavak će trajati oko 6 nedjelja. Očekujte da ćete zbog bolova vjerovatno morati da prilagodite svoje dnevne aktivnosti oporavku. 

Majke koje su imale prirodi porođaj  bez epiziotomije ili pucanja međice će se očekivano oporaviti za oko 3 nedjelje. Shodno tome, većina žena iskusi krvarenje i otok u trajanju od oko 7 do 14 dana nakon porođaja. 

Što se tiče oporavka od carskog reza, smatra se da on traje slično kao oporavak od neke druge abdominalne hirurške inervencije. Nakon carskog reza ćete morati da ostanete u bolnici 4 do 5 dana nakon porođaja. Tokom oporavka će vam možda i kretanje biti izazovno, a ustajanje i vraćanje u ležeći položaj može biti veoma teško i bolno. Ožiljak od reza će u početku biti bolan, a nakon nekog perioda, kako rana bude zarastala, on će početi da svrbi. Također, blagi grčevi i krvarenje mogu trajati 4 do 6 nedjelja. 

Nakon 6 nedelja od porođaja preporučuje se obavezna kontrola, bez obzira da li ste imali carski rez ili prirodni porođaj. 

Rizici i komplikacije 

I jedan i drugi porođaj nose potencijalne rizike i moguće komplikacije. 

Najčešća komplikacija prirodnog porođaja je cijepanje međice ili potreba za epiziotomijom, zbog čega je neophodno ušivanje. To sve zahtjeva duži oporavak za porodilju. Također, moguće komplikacije uključuju i probleme sa kontrolom bešike. 

Slično drugim većim hirurškim intervencijama, carski rez donosi povećan rizik za infekciju, gubitak krvi, stvaranje ugrušaka, povredu bešike i crijeva, kao i neočekivanu reakciju na anesteziju. 

Pravljenje plana porođaja će vam sigurno pomoći da imate osjećaj kontrole dok se spremate za važan dan. Ipak, imajte u vidu da neće uvijek sve biti baš kao što ste planirali. Važno je da shvatite koja je opcija najbolja za vas, čak i u slučaju da se situacija izmjeni neposredno prije ili tokom samog porođaja.  

Na kraju krajeva, najvažniji cilj i jeste bezbjedno donošenje bebe na svijet, njeno i vaše zdravlje i sretan odlazak iz porodilišta u porodični dom. Sretno! 

Saznajte više o važnim vitaminima, mineralima i drugim hranljivim materijama u trudnoći.

 

Izvori: 

https://health.clevelandclinic.org/why-you-should-carefully-weigh-c-section-against-a-vaginal-birth/

https://www.healthline.com/health/pregnancy/c-section-vs-natural-birth-2